Osobista efektywność - wyznaczanie celów
Niestety, zwykle jest tak, że większość ludzi w ogóle nie zastanawia się nad tym, co tak naprawdę chcą osiągnąć w życiu. Nie wyznaczają sobie identyfikowalnych celów do osiągnięcia. A jeśli nie mają celów, nie wiedzą również, w jaki sposób wartościować różne sprawy względem siebie.
Osobista efektywność zaczyna się od przeanalizowania swojego życia. Gdzie jestem teraz i dokąd chcę dojść? Co sprawia, że czuję się szczęśliwy i że moje życie ma sens? Dopiero po odpowiedzeniu na te przekrojowe pytania można zacząć planować bardziej szczegółowe cele odnoszące się do życia prywatnego i zawodowego.
Czy znasz kogoś, kto jest zmęczony życiem? Zapytaj tę osobę, jakie ma cele w życiu, a zapewne dowiesz się, że są one niejasne, niezidentyfikowane albo że w ogólne ich nie ma.
Uszereguj cele według stopnia ważności
Dlatego tak ważne jest, aby wyznaczy sobie cele,, zarówno długo-, jak i krótkofalowe. Gdy już zdefiniujesz swoje cele, trzeba będzie nadać stopień ważności wszystkim podejmowanym działaniom, aby to, co robisz, pomagało w osiągnięciu celów. W związku z tym podpowiemy także, o czym należy pomyśleć, wartościując wykonywane czynności i prace.
Cele życiowe
Na początek porozmawiajmy o celach życiowych. Aby życie miało sens oraz abyś wiedział, dlaczego robisz to, co robisz każdego dnia, ważne jest przemyślenie, czego się chce od życia. Proponujemy, abyś na chwilę przestał czytać i zastanowił się, jakie są Twoje życiowe cele, tzn. jakie są cele Twojego życia.
I do czego doszedłeś? Robiłeś to już wcześniej? Zastanawiałeś się, jakiesą Twoje życiowe cele? Faktem jest, że naprawdę niewielu ludzi poświęca czas na przeanalizowanie swojego życia i swoich długoterminowych celów.
Dlaczego? Między innymi dlatego, że jest to trudne. Wielu filozofów poświęciło i poświęca mnóstwo czasu na zastanawianie się nad celem życia i nie doszli oni do jakiejś jednoznacznej odpowiedzi.
Ale dla Ciebie istnieje odpowiedź. Każdy człowiek ma inną odpowiedź na to pytanie i chodzi o to, aby spróbować zdefiniować, dlaczego Ty żyjesz i dokąd Ty zmierzasz. Jeśli to uczynisz, o wiele łatwiej będzie Ci zaplanować działania w taki sposób, by pomogły w osiągnięciu życiowych celów.
Doświadczenia krytyczne
Czasem czytasz w gazetach o ludziach, którzy zetknęli się oko w oko ze śmiercią i od tamtej chwili radykalnie zmienili swoje podejście do życia. Może to być zagoniony biznesmen, który przeżył zawał, lub osoba, która wyszła cało z ciężkiego wypadku, w którym była zaledwie o włos od śmierci.
Gdy ludzie doznają tego rodzaju doświadczeń, zwykle przewartościowują swoje życie. Potrzeba aż tak krytycznego przeżycia, aby przenieść punkt ciężkości w życiu na poczucie celu.
Cel w życiu
Nic nie jest w życiu ważniejsze od posiadaniu celu. Bez poczucia celu życie wydaje się puste. W dzisiejszym społeczeństwie wielu wydaje się, że celem w życiu jest prześcignięcie innych i nieustanne dążenie do osiągania celów, które zawsze się wymykają z rąk.
Wszędzie są ludzie, którzy walczą w pocie czoła o to, by posiąść majątek lub znaczny status społeczny. Nie zastanawiają się oni jednak, czy to właśnie to sprawi, że będą cieszyć się życiem.
Dla wielu ludzi poczucie celu jest w dużej mierze niejasne, ponieważ starają się przestrzegać reguł współżycia, jakie wymusili na nich inni. Większość ludzi popada w codzienną rutynę, polegającą na płaceniu rachunków, utrzymywaniu rodziny, wychowywaniu dzieci, dojeżdżaniu do pracy i z powrotem, próbach zaoszczędzenia kilku złotych w celu kupienia jeszcze większej ilości produktów i, generalnie, na prowadzeniu życia, w którym brak jest celów i rzeczywistych wartości. Oczywiście w płaceniu swoich rachunków i utrzymywaniu się leży duża wartość, jednak rozczarowanie z tych czynności będzie ogromne, jeśli ich wynik będzie bez znaczenia, a ty będziesz czuł, że tracisz cenne chwile życia na zachowania, które nie przynoszą szczęścia ani zadowolenia.
Musisz się dobrze czuć
Pamiętaj, że celem twojego życia jest to, abyś Ty dobrze się czuł. Nie ma sensu pogoń za stanowiskami, nagrodami, pieniędzmi, samochodami lub innymi świecidełkami po to, by zadowolić innych. Dobrze, jeśli będziesz mógł pomóc innym, by oni także czuli się w życiu dobrze,ale Ty żyjesz tylko własnym życiem. Sam musisz być zadowolony z życia, aby móc dawać radość innym.
Kilka nóg
Wielu ludzi mówi, że żyją jedynie dla swoich dzieci, dla swojego męża lub żony. Pamiętaj jednak, że jeśli zbudujesz dom, który w fundamencie będzie miał tylko jedną podporę, to gdy ta podpora się zawali, zawali się cały dom. Tak samo jest z Tobą. Jeśli swoje całe życie zbudujesz wokół jednej osoby, jednego działania, jednej pracy lub jednej podpory jakiegokolwiek rodzaju, i właśnie ta podpora zniknie, popadniesz w ruinę, podobnie jak dom.
Dlatego też, zastanawiając się nad swoimi celami, staraj się jako życiowego celu nie określać konkretnej osoby lub konkretnego działania. Im więcej celów zdefiniujesz, tym lepiej.
Dokonuj przeglądu celów
Ważne jest, aby postarać się zidentyfikować cele. Celem może być np. zakup domku letniego, spędzanie jak największej ilości czasu z rodziną, zostanie dyrektorem generalnym przedsiębiorstwa, zostanie dobrym golfistą, kupno Ferrari, spędzanie dwóch tygodni w roku na jachcie, wyruszenie w podróż dokoła świata, kupno własnego domu itp.
Usiądź i zastanów się nad swoimi celami. Najlepiej zapisz je na kartce. Pomoże to skonkretyzować cele i je sobie przypomnieć. Jeśli Twoje cele osobiste nie będą dla Ciebie jasne i wyraźne, nie będziesz mógł zaplanować działań i czynności prowadzących do ich osiągnięcia.
Osobista efektywność nie jest celem samym w sobie. Osobista efektywność przyda się tylko temu, kto wie, dlaczego chce być efektywny.
Pamiętaj również o tym, aby regularnie dokonywać przeglądu swoich celów. Cel, który dzisiaj uważasz za istotny, wcale nie musi być tak samo ważny za miesiąc czy za rok. Miej zatem w zwyczaju przeglądać i przewartościowywać swoje cele życiowe.
Pozytywne nastawienie
Najlepsze życie to takie, które przez cały czas jest wypełnione czynnościami, które wydają się celowe i sensowne. Aby mieć takie poczucie, należy przyjmować pozytywne nastawienie do większości zdarzeń, jakie spotykają nas w życiu. Życie pełne sensu wymaga pozytywnej postawy, a to ty sam wybierasz, jaką przyjmiesz postawę.
Powiedzmy, że wieczorem masz wolną chwilę na pobawienie się ze swoimi dziećmi. Jeśli chcesz, możesz poświęcić tę chwilę na czucie się znudzonym, odizolowanie się lub pogrążenie w melancholii. Z drugiej strony możesz także pobawić się z dziećmi, komunikować się z innymi oraz czuć zadowolenie i radość z tego, że masz takie fajne dzieciaki.
Albo załóżmy, że w pracy zostałeś skrytykowany za błąd, który popełniłeś. Masz dwa wyjścia: możesz być wściekły na osobę, która cię skrytykowała. Możesz też przyjąć krytykę w pozytywny sposób i spróbować zastanowić się, co zrobić, by następnym razem nie popełnić błędu.
Sam wybierasz
To ty sam wybierasz, jakie będzie twoje własne życie. Ustal swoje cele, dopilnuj, aby nie było ich zbyt mało, regularnie dokonuj ich przeglądu i pamiętaj o tym, że w ostatecznym rozrachunku to twoja postawa wobec otaczających rzeczy i zdarzeń będzie miała wpływ na to, jakie będzie twoje życie. Żyjesz tylko raz. Ale jeśli będziesz żył dobrze, ten raz wystarczy.
Cele projektowe i cele dzienne
Cóż, konflikt między ważnymi celami i celami niecierpiącymi zwłoki jest bardzo częsty. Zajmiemy się tym nieco później. Najpierw powiemy o tym, o czym należy pomyśleć, wyznaczając cele projektowe i cele dzienne.
Mówiąc o celach dziennych, mamy na myśli cele na najbliższy dzień. Cele projektowe natomiast to cele na najbliższy tydzień, najbliższy miesiąc lub najbliższy rok, w zależności od tego, jaki jest charakter twojej pracy.
Po pierwsze, musisz zrozumieć, że jeśli chcesz osiągnąć swoje życiowe cele, nie masz innego wyjścia: musisz wyznaczać cele dzienne i cele projektowe. Działanie bez wyznaczonych celów jest jak strzelanie z łuku w gęstej mgle. Jeśli nie wiesz, dokąd zmierzasz, nie masz szans na dojście do celu.
Trudno przyzwyczaić się do planowania
Planowanie celów nie jest trudne. Trudne jest przyzwyczajenie siędo planowania. Ogromną część naszego życia wyznaczają przyzwyczajenia. Musisz zatem rozwinąć w sobie takie nawyki, które spowodują, że będziesz działać we właściwy sposób.
Masz tysiące przyzwyczajeń, którym ulegasz dzień po dniu, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Sposób, w jaki się myjesz, szczotkujesz zęby, jesz śniadanie, odnosisz się do swoich kolegów w pracy, piszesz listy, odbierasz telefon, wyznaczasz swoje cele – wszystko to jest sterowane przez twoje nawyki.
W związku z tym ulepszenie techniki wyznaczania celów będzie zależało od tego, czy przyzwyczaisz się do wyznaczania celów. Jeśli przez kilka najbliższych tygodni, na koniec każdego dnia poświęcisz od 10 do 30 minut na zaplanowanie pracy do wykonania na dzień następny, wyrobisz w sobie nawyk planowania i wyznaczania celów. Stanie się to Twoją codzienną rutyną, której nie będziesz mógł pominąć.
Kreatywność
Osoby, które nie przyzwyczają się do planowania swoich celów, nigdy nie zapanują w pełni nad swoim życiem. Osoby takie często twierdzą, że są szczęśliwsze bez planowania i że planowanie hamuje kreatywność. Nic bardziej błędnego – w rzeczywistości planowanie sprzyja kreatywności.
Poświęcenie 30 minut na zaplanowanie czasu i celów może zaoszczędzić co najmniej dwie godziny. Czasem jeden dobry i właściwie zaplanowany pomysł oznacza oszczędność kilku miesięcy lub nawet kilku lat. Jeśli chcesz działać w efektywny sposób, koniecznie musisz co dzień planować swój czas i cele.
Pięć kryteriów związanych z celami
Wyznaczając cele, powinieneś kierować się następującymi kryteriami:
- Cele muszą być konkretne i mierzalne. Musisz dokładnie wiedzieć, do czego dążysz i musisz dokładnie wiedzieć, kiedy dany cel został osiągnięty. Musisz skonkretyzować cel i wyrazić go w jakiejś jednostce, np. złotych, kilogramach, sztukach itp.
- Cele muszą być realistyczne i możliwe do osiągnięcia. Jeśli cele będątak wygórowane, że ich osiągnięcie będzie niemożliwe, będziesz rozczarowany, a w konsekwencji pojawi się stres. Jeśli natomiast ustawisz poprzeczkę zbyt nisko i cele będą zbyt łatwe do osiągnięcia, poluzujesz cugle, a twój poziom ambicji ulegnie obniżeniu. Dlatego też cele muszą być dobrze wyważone.
- Musi istnieć możliwość porównania celów ze sobą, tak abyś mógł dokonać oceny swoich osiągnięć.
- Musisz ustalić granicę czasową. Musisz wyznaczyć termin, w którym cel ma zostać osiągnięty.
- Musisz zapisać swoje cele. Nie wystarczy, że w myślach postanowisz sobie, co chcesz osiągnąć. Spisanie celów pomoże Ci być konkretnym i podkreśli twoją chęć przeprowadzenia tego, co zaplanowałeś.
Zapisz cele
Jeśli jednak zapiszesz cele, a następnie położysz kartkę z notatkami w miejscu, w które nigdy nie zaglądasz, zapisanie celów straci swój sens. Kartka z zapisanymi celami musi znajdować się w takim miejscu, abyś ciągle ją widział. Musisz nieustannie mieć cele przed oczami – będzie ci to przypominać, dokąd zmierzasz.
Jeśli jeszcze nie zapisałeś swoich celów na następny dzień, tydzień, miesiąc lub rok, to teraz jest ku temu odpowiednia pora. Wyznacz sobie cele dotyczące nie tylko pracy, ale także życia prywatnego.
Gdzie mam zapisać cele?
Gdzie najlepiej zapisać swoje cele? Część osób przeszła specjalne szkolenia w zakresie zarządzania czasem, w ramach których otrzymała zaawansowane kalendarze-planery wraz ze skomplikowanymi instrukcjami, jak ich używać. Inni twierdzą, że planują tak samo dobrze z wykorzystaniem zwykłego kalendarza lub niewielkiej kartki.
Nie to jest najważniejsze, jaki system zastosujesz. Najważniejsze jest to, abyś naprawdę zaplanował swoje cele. Jak już wcześniej mówiliśmy, w dużym stopniu chodzi o nawyki. Jeśli przyzwyczaiłeś się do używania planera do zarządzania czasem, na pewno jest to bardzo pożyteczne narzędzie. Istotą jest jednak to, abyś skorzystał z rad, które Ci dajemy, abyś wypracował system, który Tobie odpowiada najbardziej i abyś wyrobił w sobie nawyk jego stosowania.
Poradnik OSOBISTA EFEKTYWNOŚĆ mówi o tym, jak skutecznie wyznaczać i osiągać cele, efektywnie zarządzać czasem, ustalać priorytety w życiu zawodowym i prywatnym oraz wyzwolić w sobie pokłady kreatywności i twórczej energii. Osobista efektywność polega na dokonywaniu wyborów - zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Chodzi o ustalenie priorytetów i wyznaczenie celów oraz o skuteczność w ich realizowaniu.
|