Forma opodatkowania dochodów. Którą wybrać?
Przedsiębiorcy, w przeciwieństwie do pracowników etatowych, nie muszą płacić podatku na zasadach ogólnych. Mogą wybrać nawet stawkę 3 procent. Sprawdź, która forma opodatkowania będzie odpowiednia dla twojej działalności.
Ustawodawca dopuszcza cztery formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:
- Zasady ogólne
- Podatek liniowy
- Ryczałt ewidencjonowany
- Karta podatkowa
Podatnik musi wybrać jedną z nich przed rozpoczęciem działalności i wpisać do wniosku CEIDG-1, niezbędnego przy zakładaniu firmy. Zmiany może natomiast dokonać na początku każdego roku podatkowego. Jeśli wybierze podatek liniowy, ryczałt lub kartę podatkową, musi o tym pisemnie poinformować właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Co to znaczy właściwy? Dla dwóch pierwszych form jest nim naczelnik odpowiedni dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy (lub wspólników, jeśli jest to spółka), natomiast w przypadku karty podatkowej - naczelnik urzędu właściwego dla miejsca prowadzenia działalności.
Decyzję o ewentualnej zmianie podatnik musi podjąć do 20 stycznia. Jeśli tego nie zrobi, przez cały kolejny rok będzie objęty dotychczasową formą opodatkowania.
Zasady ogólne
Na zasadach ogólnych z fiskusem może rozliczać się każda firma. Jeśli przedsiębiorca w ciągu roku nie zarobi więcej niż 85 528 złotych, to zapłaci podatek 18 procent (pomniejszony o 556,02 zł, czyli 18 procent z kwoty wolnej od podatku). Za każdą złotówkę dochodu powyżej tego progu podatnik odda państwu już 32 grosze. Istotne jest tutaj pojęcie dochodu, przez który rozumiany jest całkowity roczny przychód przedsiębiorcy pomniejszony o koszty jego uzyskania. Dopiero od tak obliczonej kwoty odprowadza się podatek na zasadach ogólnych.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych wiąże się z obowiązkiem comiesięcznych wpłat zaliczek na konto urzędu skarbowego (do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu podlegającym opodatkowaniu). Nie trzeba tego robić, jeśli w danym miesiącu dochód nie przekroczył 3091 złotych,a więc kwoty wolnej od podatku. Zaliczki można również opłacać kwartalnie, pod warunkiem, że jest się nowym przedsiębiorcą (dwa pierwsze lata działalności) lub jeśli w poprzednim roku podatkowym przychody ze sprzedaży nie przekroczyły 1,2 miliona euro.
Po zakończeniu roku przedsiębiorca rozliczający się według zasad ogólnych ma obowiązek złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe (PIT-36), wykazujące sumę rocznych dochodów objętych opodatkowaniem. Może to zrobić wspólnie z małżonkiem oraz ma prawo skorzystać z ulg podatkowych (m. in. na dziecko lub internet).
Korzystanie z zasad ogólnych wiąże się z obowiązkiem prowadzenia księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych.
Podatek liniowy
Podobnie jak w przypadku zasad ogólnych, podstawą opodatkowania według zasady liniowej jest dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Różnicę stanowi stawka, która w tym przypadku wynosi 19 procent. Ze względu na brak progów obliczenie kwoty podatku, który jest zupełnie niezależny od wysokości dochodu, jest stosunkowo łatwe. Szczególnie że w tym przypadku nie ma też tak zwanej kwoty wolnej. Podatek liniowy wyklucza również wspólne rozliczanie z małżonkiem oraz korzystanie z ulg.
Tę formę opodatkowania stosować zatem powinni ci przedsiębiorcy, których dochody znacznie przekraczają drugi próg podatkowy, czyli 85 528 złotych rocznie.
Przy opodatkowaniu liniowym zaliczki są opłacane analogicznie jak w przypadku zasad ogólnych. Za cały rok podatkowy przedsiębiorca musi złożyć PIT-36L. Obowiązkiem jest również prowadzenie księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych.
Ryczałt ewidencjonowany
UmW przeciwieństwie do poprzednich dwóch form, podstawą do obliczania kwoty ryczałtu nie jest dochód, ale przychód niepomniejszany o koszty jego uzyskania. Z tej formy korzystać mogą ci przedsiębiorcy, którzy osiągają przychody nie wyższe niż 150 000 euro rocznie. Ponadto, w myśl ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, nie mogą nim być objęci przedsiębiorcy osiągający w całości lub w części przychody z tytułu:
- prowadzenia aptek,
- działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11,
- świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Aktualnie obowiązuje pięć stawek ryczałtu:
- 20%,
- 17%,
- 8,5%,
- 5,5%
- 3%.
Każda z nich jest stosowana dla innego rodzaju działalności. Najwyższym ryczałtem są objęci przedstawiciele wolnych zawodów (m. in. lekarze, adwokaci, notariusze, architekci). Stawkę 17-procentową odprowadzać muszą m. in. przedsiębiorcy z zakresu usług pośrednictwa sprzedaży, parkingowych, transportowych lub fotograficznych. 8,5procent podatku obowiązuje przychody pochodzące m. in. związanych ze zwalczaniem pożarów, świadczeniem usług przedszkolnych czy ogrodniczych i botanicznych. Budowlańcy, sprzedawcy biletów komunikacji miejskiej zapłacą podatek według stawki 5,5 procent, a 3-procentowy ryczałt dotyczy właścicieli małej gastronomii (wyłączając napoje o zawartości wyższej niż 1,5 procent alkoholu) oraz handlowców. Pełną listę zawodów sprawdzisz w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Przy rozliczeniu ryczałtem nie ma konieczności prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, ale w zamian za to przedsiębiorca musi mieć ewidencje przychodów, wyposażenia oraz wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.
Podatnik objęty ryczałtem za rok podatkowy musi do końca stycznia złożyć PIT-28.
Karta podatkowa
Ta forma jest przeznaczona dla podatników prowadzących ściśle określone rodzaje działalności gospodarczej usługowej, wytwórczo-usługowej i handlowej wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Karta podatkowa to jedyna z form, która określona jest nie procentowo, a kwotowo. Wysokość podatku zależy od rodzaju działalności, liczby pracowników oraz liczby mieszkańców w miejscowości, w której działalność jest prowadzona. Na wysokość podatku nie ma zatem wpływu wielkość przychodów ani dochodów.
Kartą podatkową na mocy ustawy można opodatkować przychody z usług zegarmistrzowskich, tapicerskich, krawieckich, a także działalność gastronomiczną, rozrywkową oraz transportową.
Kwotę podatku ustala indywidualnie naczelnik odpowiedniego urzędu skarbowego po uprzednim rozpatrzeniu złożonego przez podatnika wniosku PIT-16. Od decyzji naczelnika można się odwołać do dyrektora izby skarbowej.
Korzystanie z tej formy opodatkowania nie wymaga prowadzenia ewidencji zdarzeń gospodarczych, składania zeznań podatkowych ani wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Z fiskusem rozlicza się do 7. dnia każdego miesiąca.
opracował: Jakub Ceglarz, money.pl
|
